عدم پاسخگویی حاجی دلیگانی به مطالب رئیس اسبق شورای شاهین‌شهر نشانه خوبی نیست

به گزارش پایگاه خبری صدای جویا از اصفهان، نورالله جویا خبرنگار و فعال سیاسی و اجتماعی طی یادداشتی آورده است؛ مسئولیت مدیر و کارگزار در حکومت اسلامی ایجاب می‌کند که وی در مورد مسائل حوزۀ مسئولیتش برای مردم توضیح دهد و هرگاه سوءظنی در مردم ایجاد شد، تلاش کند تا آن سوءظن را برطرف کرده و دلایل عملکرد و برنامه‌های خود را برای مردم بیان کند. امام علی (ع) در نامه معروف خود به مالک اشتر به لزوم برطرف کردن سوظن مردم از والی و پاسخ‌گویی ایشان به افکار عمومی تحت حاکمیت خود تأکید کرده و می‌نویسند:

«اگر مردم بر تو گمان بد برده و فکر کردند که تو به آن‌ها ظلم کرده‌ای، بااینکه تو به‌حق بودن عمل ات آگاه‌تری، مردم را نادیده نگیر و آن‌ها را توجیه کن و جریان امور را برای مردم روشن نما، تا علیه تو شورش نکنند؛ چراکه ممکن است واضح نشدن کارهای حکومت، مردم را به اشتباه بیندازد و در نتیجه، مملکت آشفته شود»

امام علی (ع) در این گفتار به صراحت اعلام می‌کند که حاکم و کارگزار با وجود این‌که به صحیح بودن عملش واقف است، باید دلایل عملکرد خود را به جامعه عرضه کند و مردم را در ابهام نگذارد. از طرف دیگر، اسلام حق سؤال و استیضاح از حاکم را به‌عنوان یکی از حقوق سیاسی مردم به رسمیت شناخته است.

مردم می‌توانند در صورت لزوم از زمام دار و کارگزار حکومت اسلامی توضیح بخواهند و او نیز موظف به پاسخ‌گویی به مردم است. و حتی بنا به فرمایش امام علی (ع)، مسئولان باید وقتی را به مردم اختصاص داده و پاسخ گوی مشکلات و سؤال‌های آن‌ها باشند. امام در عهدنامۀ مالک اشتر به ایشان می‌فرمایند: (و بخشی از وقت خود را برای کسانی قرار ده که به تو نیاز دارند. خود را برای کار آنان فارغ کرده و در مجلس عمومی بنشین و در آن مجلس برابر خدایی که تو را آفریده فروتن باش و سپاهیان و یاران ات را که نگهبانان و پاسبانان تواند، از آنان بازدار تا سخن گوی آن مردم با تو گفت‌وگو کند، بدون این‌که در گفتار درمانده شود که من از رسول خدا (ص) بارها شنیدم که می‌فرمود: «هرگز امتی را پاک از گناه نخوانند که در آن امت بی‌آنکه بترسند و در گفتار درمانند، حق ناتوان را از توانا نستانند.» و درشتی کردن و درست سخن نگفتن آنان را بر خود هموار کن و تنگ‌خویی بر آنان و خود بزرگ‌بینی را از خود بران.)

همان‌طور که مشاهده می‌شود امام علی (ع) از کارگزار و حاکم نظام اسلامی می‌خواهد که پاسخ گوی مردم باشد و حتی تأکید می‌کند که درشتی و تند سخن گفتن آن‌ها را با سعۀ صدر تحمل کند. گاهی نیز ممکن است این پاسخ‌گویی به گروه‌های مخالف و برای قانع کردن آن‌ها باشد تا از مخالفت و دشمنی با حکومت اسلامی دست‌بردارند.

امام علی (ع) برای سؤال‌کننده، حق سؤال و آگاهی خواستن قائل بود و با وجود این‌که بعضی افراد با درشتی و ناسنجیده با امام رفتار می‌کردند، امام پاسخ آن‌ها را می‌داد، برای مثال یکی از یاران امام با درشتی از او سؤالی کرد و ایشان در پاسخ فرمود: «برادر اسدی، نااستوار و ناسنجیده گفتاری، لیکن تو را حقِّ خویشاوندی است و پرسش و آگاهی خواستن و کسب دانش، پرسیدی، پس بدان که...»

در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران که خاستگاهی مردمی دارد، حق حاکمیت مردم به رسمیت شناخته‌شده و در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به این مسئله تأکید و تصریح‌شده است. در مقدمۀ قانون اساسی بر لزوم فراهم کردن زمینۀ مشارکت فعال همۀ افراد اجتماع در تمام تصمیم‌گیری‌های سیاسی تأکید شده است. در بخشی از آن آمده است که «امت مسلمان با مسئولان کاردان و مؤمن و نظارت مستمر بر کار آنان، به‌طور فعالانه در ساختن جامعه اسلامی مشارکت جویند.» لازمۀ این نظارت مستمر این است که آن‌ها بتوانند جاهایی که لازم است از مسئولان امر سؤال کرده و پاسخ لازم را از آن‌ها بخواهند.

در اصل ششم قانون اساسی نیز تصریح‌شده است که «در جمهوری اسلامی ایران امور کشور باید به اتکا به آرای عمومی اداره شود، از راه انتخابات؛ انتخاب رئیس‌جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شوراها و نظایر آن‌ها، یا از راه همه‌پرسی در مواردی که در اصول دیگر این قانون معین می‌گردد.»

این اصل نیز حق پاسخ‌خواهی مردم را از منتخبان خود به رسمیت می‌شناسد؛ چراکه اگر انتخاب رؤسا و مدیران جامعه از سوی مردم و سپردن سرنوشت و تدبیر امورشان به دست آنان برای ادارۀ بهتر جامعه باشد، ولی نخبگان موظف به پاسخ‌گویی، در مقابل مردم نباشند هیچ تضمینی برای ادارۀ بهتر جامعه وجود ندارد و چه‌بسا رؤسا و مدیرانی بر خلاف مصالح جامعه و منافع ملی کشور گام بردارند.

علاوه بر این‌که مردم خود به‌تنهایی می‌توانند از مسئولان سؤال کنند که در دنیای امروز راه‌های دیگری نیز برای تضمین این حق مردم در نظر گرفته است. در ادامۀ بحث، شیوه‌های مؤثر بر پاسخ‌گویی دولت‌به‌شهروندان در قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.

خلاصه این‌همه مقدمه‌چینی کردیم تا به مطالب اخیر دکتر حمیدرضا مقدسی رئیس اسبق شورای شهر شاهین‌شهر در مورد حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده کنونی مردم شاهین‌شهر، میمه و برخوار در مجلس که این روزها به‌شدت در حال آماده شدن برای شرکت در انتخابات مجلس یازدهم هست، برسیم.

تیتر و لینک مطالب دکتر مقدسی به شرح زیر است؛

1. رئیس اسبق شورای شاهین‌شهر؛ از تخلفات متعدد آقای حاجی دلیگانی نماینده مجلس رونمایی کرد/ به ادعاهای جدید جریان عدالت‌خواهی شاهین‌شهر پاسخ داده شد+اسناد
2. دکتر مقدسی خطاب به عدالت‌خواهی شاهین‌شهر؛ ادبیات «چاله‌میدانی» تماماً فراخور خود و رئیس‌تان است+اسناد
3. دکتر مقدسی خطاب به حاجی دلیگانی؛ عملکرد شما با سخنانتان در تضاد آشکار است
4. دکتر مقدسی عنوان کرد؛ جریان عدالت‌خواهی شاهین‌شهر تمام دستورات خود را از دفتر آقای حاجی دلیگانی دریافت می‌کنند

عدم پاسخگویی آقای حاجی دلیگانی و دفتر وی به محتوای مطالب بالا با شعارهایی که آقای حاجی دلیگانی از خادم مردم می‌دهد، نشانه چندان خوبی نیست و امروز این موضوع تبدیل به یک مطالبه عمومی در حوزه انتخابیه برخوار، شاهین‌شهر و میمه شده است و این احتمال می‌رود، این عدم پاسخگویی آقای حاجی دلیگانی از دو چیز نشات بگیرید، اول آنکه آقای حاجی دلیگانی از پاسخگویی به مطالب آقای مقدسی عاجز است و حرف‌های او را تائید می‌کند و یا دوم اینکه آقای حاجی دلیگانی اصلا روحیه پاسخگویی ندارند و یا شاید موارد دیگری باشد!

خلاصه عدم پاسخگویی به این مطالب هر دلیلی هم که داشته باشد، در قانون اساسی ایران راه‌های نظارت مردم نیز به رسمیت شناخته‌شده است. به‌این‌ترتیب که مسئولان باید پاسخ گوی مردم باشند، اما تاکنون این امر به‌صورت یک مسئله قابل‌قبول برای مسئولان نبوده و کم‌تر دیده می‌شود که مسئولان به‌طور مرتب پاسخ گوی مردم و مشکلات آن‌ها باشند. در عین حال شیوه‌های مؤثر بر پاسخ‌گویی مسئولان به مردم، مانند مطبوعات، احزاب و ... کار آیی چندانی در این زمینه نداشته‌اند. لذا، ضروری است تا با بازنگری قوانین موجود بتوان این حق مسلّم مردم را که در قانون اساسی نیز به آن اشاره‌شده است، به نحو احسن اجرا کرد.

انتهای پیام/ج