تاریخچه بخش مرکزی شهرستان شاهین‌شهر و میمه از نگاه صدای جویا

به گزارش پایگاه خبری صدای جویا از اصفهان، شاهین‌شهر به‌عنوان مرکز شهرستان شاهین‌شهر و میمه محسوب شده، هسته اولیه این شهر روستایی به نام امیرآباد بوده است. این شهر در حدّ فاصل بین مدار ۵۴/۳۲ عرض شمالی از خط استوا و ۳۷/۵۱ طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ قرار گرفته است.

در سال ۱۳۵۰ تعدادی از مالکین بزرگ با هدف تولید مسکن انبوه و احداث سرپناه برای مهاجرین و اتباع بیگانه شاغل در صنایع نظامی و هلیکوپتر سازی اقدام به تأسیس سازمان عمران شاهین‌شهر نمودند و شهر را در اراضی کشاورزی فاقد سکنه و یکی دو روستای کوچک در وسعتی حدود ده هزار و هفتاد و سه هکتار برای اسکان جمعیتی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار نفری پایه‌ریزی نمودند. شاهین­شهر به لحاظ موقعیت و جمعیت و اهمیت ویژه­ای که داشت به‌عنوان مرکز شهرستان برگزیده شده است. مجاورت با شهر اصفهان، ارزانی زمین و خدمات مختلف و قرارگرفتن در مسیر ارتباطی (مرکز استان به تهران) موجب رشد و توسعه سریع شاهین‌شهر گردید. طبق آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵  جمعیت این شهرستان بالغ‌بر ۲۳۴۶۶۷ نفر می‌باشد.

وجه‌تسمیه برخی از نقاط شهرستان :

*شاهین‌شهر:

نقل است که نقشه اولیه طراحی‌شده شهر از بالا به‌صورت شاهین جلوه می‌کرده است.

به دلیل وجود آبشخور شاهین­ها در این منطقه بنا کنندگان شاهین‌شهر آن را به این نام نامیدند.

*گز برخوار:

یکی از قدیمی­ترین شهرهای منطقه هست. این شهر به روایتی در قدیم‌الایام دارای یک نوع گیاه تیغ‌دار بیابانی با رویش زیاد بوده که این گیاه به نام گز نامیده می‌شده است.

شهر تاریخی گز در دشت نسبتاً مسطحی قرار دارد که فاقد عوارض طبیعی است این شهر در فاصله 18 کیلومتری شمال اصفهان (9 کیلومتری ازانتهای اصفهان) و کنار اتوبان جدید اصفهان – تهران واقع‌شده است. ازنظر تقسیمات کشوری جزء شهرستان شاهین‌شهر و میمه از استان اصفهان می‌باشد طول شرقی شهر گز از نصف النهارگرینویچ 51 درجه و 39 دقیقه و 30 ثانیه و عرض شمالی آن از خط استوا 32 درجه و 38 دقیقه و 30 ثانیه است ارتفاع این شهر نسبت به سطح دریا در حدود 1500 متر و جمعیت آن حدود 20 هزار نفر می باشد.

ازنظر آب‌وهوایی واقلیم شناسی جزء ناحیه نیمه بیابانی خفیف به شمار می‌رود اقتصاد این شهر از دیرباز بر پایه زراعت ودامپروری بوده و وجود قنوات متعدد در این شهر حاکی از سابقه طولانی کشاورزی می‌باشد. از محصولات آن می‌توان به غلات، چغندرقند، پسته و به‌ویژه خربزه اشاره نمود. از صنایع‌دستی، قالیبافی بانوان و صنایع کارگاهی به کوره‌های آجرپزی اشاره نمود.

قدمت شهر گز به‌پیش ازظهوراسلام می‌رسد. بافت اصلی شهر، دژ مانند بوده که به‌تدریج از بین رفته است. از اماکن تاریخی مذهبی این شهر مسجد جامع بوده که نمایه محراب آن متعلق به دوران سلجوقی است این بنا در زمان صفویان تجدید بنا گردیده است. از دیگر بناهای تاریخی این شهر کاروانسرای عباسی است که در مجاورت شهر واقع‌شده است . منطقه برخوار با سابقه تاریخی طولانی و گویش محلی آن‌که بسیار به پارسی باستان و دری ساسانی شبیه است، در حاشیه شهر تاریخی و زیبای اصفهان واقع گردیده است  به نظرمی‌رسد لغت برخوار که مشتق از دو کلمه «بر» به معنی انواع و «خوار» که از خوار و بار و بُنشن گرفته‌شده، نشانگر موقعیت این سرزمین به‌عنوان محلی که در آن انواع کشت میوه و دانه‌های خوراکی انجام می‌گرفته، می‌باشد این منطقه از 32 پارچه آبادی تشکیل گردیده که شهر گز از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین آبادی‌های آن است. این دشت نسبتاً وسیع از 32 درجه و 38 دقیقه تا 32 درجه و 12 دقیقه عرض شمالی از خط استوا و از 51 درجه و 10 دقیقه تا 52 درجه و 14 دقیقه طول شرقی از  نصف النهارگرینویچ گسترش که دراکثرکتب جغرافیایی دوره اسلامی از آن به‌عنوان نخستین منزلگاه بین اصفهان، کاشان، قم و ری نام‌برده شده است. آثار تاریخی شهر گز:

مسجد جامع گز، کاروانسرای عباسی، موزه مردم‌شناسی برخوار، مسجد آقا محمود، بقعه متبرکه امامزاده شاه نعمت اله و قبرستان سادات، بنیاد فرهنگی و فرهنگسرای ادیب برومند *دیگر آثار

باروی قدیمی شهر، منازل قدیمی امینیان و سلیمان آقا، باغ سالار

بخش مرکزی یکی از بخش‌های شهرستان شاهین‌شهر و میمه در استان اصفهان ایران است. تأسیس بخش مرکزی شهرستان برخوار و میمه در جلسه هیئت وزیران در تاریخ ۲۱ تیر ۱۳۶۸ به تصویب رسید. سپس در جلسه هیئت‌وزیران در ۲۹ مهر ۱۳۸۶، شهرستان برخوار تأسیس شد و نام این بخش به بخش مرکزی شهرستان شاهین‌شهر و میمه تغییر یافت.

بخش مرکزی شهرستان شاهین‌شهر و میمه به مرکزیت شاهین‌شهر دارای دو دهستان و سه شهر است.

دهستان‌ها:

*دهستان برخوار غربی

*دهستان مورچه خورت

شهرها:

*شاهین‌شهر

*گزبرخوار

*گرگاب

بخش مرکزی شامل سه شهر (شاهین‌شهر_ گز برخوار _ گرگاب) و دو دهستان (برخوار غربی _ مورچه‌خورت) و هفت روستا (سُه_ بیدشک _ دهلر _ باغ میران _مورچه‌خورت _ جهادآباد _ کلهرود) می‌باشد. این بخش در سال 86 بر اساس مصوبه هیات وزیران پس از تشکیل شهرستان، تأسیس بخش مرکزی شهرستان برخوار و میمه در جلسه‌ی هیات وزیران در تاریخ 21 تیر 1368 به تصویب رسید. سپس در جلسه هیات وزیران در 29 مهر 1386 شهرستان برخوار تأسیس شد و نام این بخش به بخش مرکزی شهرستان شاهین‌شهر و میمه تغییر یافت. بخش مرکزی شهرستان شاهین‌شهر و میمه به مرکزیت شاهین‌شهر دارای دو دهستان و سه شهر است. دهستان‌ها عبارت‌اند از: برخوار غربی و دهستان مورچه‌خورت شهرها: شاهین‌شهر _ گز برخوار _ گرگاب وجود چندین شهرک صنعتی حسین‌آباد ــ محمودآباد ــ مورچه‌خورت ــ اصفهان بزرگ ــ علمی و فناوری ــ چرمشهر و صنایع بزرگ پالایشگاه ــ نیروگاه شهید منتظری و صنایع پتروشیمی و صدها کارخانه و صنایع بزرگ و کوچک در محدوده‌ی بخش مرکزی آن را به یکی از مناطق صنعتی و کارگاهی مهم استان تبدیل کرده است. علاوه بر بخش صنعت در بخش کشاورزی زمین‌های حاصلخیز، کشاورزان پرتلاش، نجیب و متدین که در سال‌های اخیر به دلیل کم‌آبی دچار مشکل شده‌اند، می‌توان اشاره کرد. اما تعدادی از کشاورزان عزیز و کارآفرینان با احداث انواع گلخانه‌ها، مرغداری‌ها، صنایع تبدیلی کشاورزی موجب اشتغال‌زایی خود و دیگران گردیده‌اند. این شهرستان همچنین دارای معادن شن و ماسه فراوان می‌باشد. و اما یکی از ویژگی‌های مهم مردم بخش مرکزی شاهین‌شهر اعم از شهر و روستا وجود مردمی آگاه، باسواد و متدین می‌باشد. اولاً شهر مرکز شهرستان که مرکز بخش مرکزی است و ایران کوچک نامیده می‌شود علاوه بر مهاجران، جمع کثیری از مردم شهرهای گز برخوار، گرگاب و روستاهای بخش مرکزی و سایر شهرستان‌های اطراف و حتی مردم کلان‌شهر اصفهان را در خود جای‌داده است. ضمناً این شهر به دلیل اینکه دومین شهر باسواد کشور است، وجود کانون فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی و وجود انجمن‌های فعال ادبی، خوشنویسی شعر و موسیقی، مثنوی‌خوانی، عطار خوانی، حافظ خوانی، پردیس هنرمندان و دانشگاه‌های متعدد، این شهر را به مرکز بسیاری از رویدادهای فرهنگی حتی در سطح ملی تبدیل کرده است. شعر کودک، اردیبهشت تئاتر، وجود ده‌ها مسجد، حسینیه و مراکز خیریه و هیات های مختلف عزاداری با گویش‌ها و لباس‌های تمام مردم ایران در ماه محرم و صفر در جای‌جای شهر نشان از اعتقادات عمیق این مردم و عرض ارادت و پیروی از اهل‌بیت عصمت و طهارت دارد. وجود حوزه‌های علمیه، مراکز دانشگاهی اعم از دولتی، آزاد، پیام نور و غیرانتفاعی، مرکز هواپیماسازی ایران هسا و نزدیکی به اصفهان و قرار گرفتن در جوار اتوبان‌های معلم و کاشان به این شهر جلوه مهم بخشیده است. اغلب ساکنین روستاهای این بخش پس از سال‌ها زندگی در کلان‌شهرهای تهران و اصفهان و داشتن تجارب موفق، تحصیلات بالا و مسئولیت‌های متعدد دوران بازنشستگی را با کارهای تولیدی کشاورزی و دامداری می‌گذرانند. مناطق حفاظت شده و گردشگری قمیشلو واقع در روستای جهادآباد، کرکس در روستای سُه و کلهرود، وجود کاروانسراها و قلعه بزرگ مورچه‌خورت از جاذبه‌های گردشگری و دیدنی این بخش هستند. در وصف مردم شریف شاهین‌شهر توسط محمود کیانی بخشدار سابق (بهمن‌ماه سال 95) شعری سروده شده که بخشی از آن در ذیل آمده:

اهل شاهین‌شهر با هم یکدل‌اند/***/گرچه هر یک شاخه‌ای پر حاصل‌اند شهر علم و دانش و خلاقیت/***/ مردمانش گنج‌هایی کامل‌اند مهر و لطف و عاطفه در هرکجای/***/ بهر همیاری نجات و ساحل‌اند مردمانش مهربان و باصفا/***/در مصاف ناخوشی‌ها همدل‌اند گرچه شهری تازه بنیان و جدید/***/شهروندانش اصیل و قابل‌اند روشن است آینده‌ی این شهر چون/***/مردمانش با خدا و کامل‌اند

انتهای پیام/ج